Ευχόμαστε σε όλους χαρούμενα Χριστούγεννα!

Το νέο έτος 2016 να είναι ειρηνικό και να φέρει στο καθένα μας ότι ποθεί η καρδιά του!!!

Carl Rogers (1902-1987)

Προσωπική ζωή

Ο Καρλ Ρότζερς γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Σικάγο μέσα σε ένα αυστηρό και θρησκευτικό οικογενειακό περιβάλλον. Αρχικά, σχεδίαζε να ασχοληθεί με τη γεωργία ακολουθώντας ανάλογες σπουδές στο Πανεπιστήμιο Ουισκόνσιν-Μάντισον, με έμφαση στην ιστορία και τη θρησκεία.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των σχολικών του χρόνων στράφηκε περισσότερο προς τον θρησκευτικό κλάδο και μετά το πρώτο του πτυχίο το 1924, προς απογοήτευση του συντηρητικού πατέρα του,  εγγράφηκε σε μία φιλελεύθερη προτεσταντική θεολογική σχολή της Νέας Υόρκης.

Δύο χρόνια αργότερα ξεκίνησε να φοιτά στην Παιδαγωγική Ακαδημία του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Το 1928 ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του και το 1931 το διδακτορικό του στην Κλινική Ψυχολογία. Πέθανε το 1987 στην Καλιφόρνια.

Επαγγελματική διαδρομή

Ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία το 1930 ως παιδοψυχολόγος διευθύνοντας την «Κοινότητα για την Πρόληψη της Κακοποίησης του Παιδιού». Κατά την περίοδο 1935-1940 ήταν λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Ρότσεστερ και το 1940 δέχθηκε θέση καθηγητή κλινικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο.

Ανοιχτός Διάλογος

Ο Ανοιχτός Διάλογος, αποτελεί μια νέα θεραπευτική πρόταση η οποία στηρίζεται στην οικογένεια και το κοινωνικό δύκτιο. Εφαρμόζεται στη δυτική Λαπωνία και η ανάπτυξη της ιδέας αυτής ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 από τον Τζέικο Σεϊκούλα και την ομάδα του.

Βασική αρχή τους ήταν ότι κάθε διαδικασία φροντίδας είναι μοναδική και πρέπει να προσαρμόζεται στις ειδικές ανάγκες του κάθε ασθενούς. Ο Ανοιχτός Διάλογος εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση των ψυχωτικών επεισοδίων και έχει εντυπωσιακά θετικά αποτελέσματα συγκριτικά με τη κλασσική ψυχιατρική προσέγγιση.

Είναι εντυπωσιακό να αναφέρουμε πως τις περισσότερες κρίσεις τις ξεπερνούν χωρίς λήψη φαρμακευτικής αγωγής και χωρίς νοσηλεία, αποφεύγοντας έτσι και το στίγμα του ασθενούς. Εντυπωσιακό επίσης είναι πως όλες οι συζητήσεις γίνονται με παρουσία του ανθρώπου που βρίσκεται στη κρίση και από κοινού παίρνονται όλες οι αποφάσεις.

Παραθέτουμε ένα ντοκιμαντέρ για την εν λόγω θεραπευτική πρακτική.

Πηγή: wildtruth.net

Σχετικά links: mentalhealthhellenicobservatory, mindfreedom.org, opendialogueapproach.co.uk

Τρέλα είναι ο «περισσεύον» άνθρωπος μέσα μας.

Αντώνης Λιοδάκης, ψυχίατρος

Μια κουβέντα η οποία έχει ως αφετηρία την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και την μέχρι τώρα πορεία της. Μια κουβέντα που αβίαστα περνά στην Ελλάδα του σήμερα. Μια κοινωνία που σφαδάζει, μια κοινωνία σε αποσύνθεση… Και η προοπτική; Στην συνεργασία, στις κοινές διαδρομές, αναζητώντας μέσα από τους καρπούς της Γης…

Μια πλούσια σε αγωνίες αλλά και σε οράματα συζήτηση αυτή που είχαμε με την Αντώνη Λιοδάκη και που μοιραζόμαστε μαζί σας.

Συνέντευξη: Ματθαίος Φραντζεσκάκης

 Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση

Ψυχιατρική μεταρρύθμιση που βρίσκεται αυτό το στοίχημα στην Κρήτη;

Το Ψυχιατρείο Χανίων και γενικά η υγειονομική Περιφέρεια Κρήτης από πολύ νωρίς μπήκε, συντονίστηκε με την ιδέα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης .Μια μικρή μεν αλλά δυναμική ομάδα επαγγελματιών ψυχικής υγείας ήταν από την δεκαετία του 80 προσανατολισμένη ιδεολογικά, κοινωνικά, πολιτικά και θεραπευτικά στο κλείσιμο του Ψυχιατρείου και στη αποδόμηση του με όσες δυσκολίες συνεπάγονταν αυτό το εγχείρημα. Τα ασυλικά αντανακλαστικά διατήρησης του ασύλου ήταν σημαντικά, δεδομένου ότι η πολιτεία νομοθέτησε προς την κατεύθυνση αυτή παρέμενε επιφυλακτική. Στα Χανιά και στη Κρήτη έπρεπε να δημιουργηθούν ένα δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής Υγείας που θα αντικαθιστούσαν το Ψυχιατρείο και που θα έδιναν στη Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση το κοινωνικό και κοινοτικό της περιεχόμενο. Επομένως άρχισαν να δημιουργούνται  ψυχιατρικές κλινικές στα Γενικά Νοσοκομεία, Κέντρα Ψυχικής υγείας σε όλους τους νομούς, Ιατροπαιδαγωγικά  Κέντρα, Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας, Κέντρα Ημέρας, Κέντρα Παρέμβασης στην Κρίση, δομές κοινωνικής αποκατάστασης(ξενώνες, οικοτροφεία)και βεβαίως Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ). Το στοίχημα της Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης «εκκρεμεί» διοτι δεν έχουν δρομολογηθεί όλα τα παραπάνω ανά νομό. Δηλαδή ούτε το 50% των προβλεπόμενων έργων Ψυχικής Υγείας. Η συνέχιση της ύπαρξης των Ψυχιατρείων  στον 21ο αιώνα αποτελεί  το όνειδος της ψυχιατρικής περίθαλψης. 

"Χρειαζόμαστε μια νέα επανάσταση"

Συντάκτης: Ιωάννα Σωτήρχου

Ο Μισέλ Λομπρό, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Paris VIII, ψυχοθεραπευτής τη δεκαετία του 1960, συμμετέχει στη δημιουργία του Θεσμικού Κινήματος με στόχο τον εκδημοκρατισμό των θεσμών της κοινωνικής ζωής και εισάγει τη συμμετοχική διδασκαλία και άλλες ριζοσπαστικές παιδαγωγικές μεθόδους.

Σε μια συνέντευξή του το 1973, όταν ήταν 49 χρόνων, ο δημοσιογράφος που έχει απέναντί του χαρακτηρίζει την παιδαγωγική μέθοδο που προτείνει «επαναστατική» και του επισημαίνει ότι αυτά που λέει «φοβίζουν». «Ω, πώς είναι δυνατόν», αναρωτιέται ο Λομπρό, «το αντίθετο θα έπρεπε να συμβαίνει αφού εγώ μιλάω για την παιδαγωγική της ευτυχίας»…

Αναρωτιέται κανείς πώς γίνεται η διδαχή της ελευθερίας και της ευτυχίας να τρομάζει; Κι άραγε έχουν αλλάξει και πόσο από τότε τα πράγματα; Ο θεμελιωτής της Μη Κατευθυντικής Παρεμβατικότητας, της μεθόδου που βασίζεται στην επιθυμία και τον σεβασμό του ανθρώπου, συνεχίζει να πιστεύει, παρά τα 91 του χρόνια, ότι μια επανάσταση είναι αναγκαία, και η Γαλλική Επανάσταση του 1789 πρέπει να ξαναγίνει καθώς τα αιτήματά της παραμένουν επίκαιρα:

"Απέναντι στην εξουσία χρειάζεται μια εποικοδομητική αναρχία"

Των Ιωάννας Σωτήρχου-Ελένης Καρρά

Η δυναμική της επιθυμίας και το πώς θα καταφέρει κάποιος να την εκφράσει αποτελούν τον πυρήνα στην παιδαγωγική αλλά και την ψυχοθεραπευτική μέθοδο που ξεκίνησε να εφαρμόζει εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Τότε μάλιστα, όταν πρωτοείπε στους φοιτητές του να προτείνουν εκείνοι το περιεχόμενο του μαθήματος, τον είπαν ούτε λίγο ούτε πολύ... τρελό.

Michel Lobrot                     Κορνήλιος Καστοριάδης

Ο Μισέλ Λομπρό, που παρά τα 85 χρόνια του συνεχίζει να εργάζεται, να γράφει και να εξελίσσει τη μέθοδό του, τη Μη Κατευθυντική Παρεμβατικότηα, παίρνει δύναμη από τις ιδέες του -οι οποίες συναντήθηκαν με αυτές του Καστοριάδη στην ιστορική πια ομάδα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» πριν από καμιά σαρανταριά χρόνια- και τη δική του επιθυμία να τις κάνει πράξη. Τον στενοχωρεί βέβαια λίγο που οι άνθρωποι πια όταν τους καλεί να εκφράσουν την επιθυμία τους ενδιαφέρονται μόνο για τα ιδιωτικά, καθημερινά τους προβλήματα. Τον συναντήσαμε μετά το σχεδόν ετήσιο -τα τελευταία 20 χρόνια- σεμινάριό του στη χώρα μας και μας μίλησε για τη φιλοσοφία πίσω από τη δουλειά του, τις έννοιες και τις ιδέες που επηρέασαν μια πολυκύμαντη ζωή, η οποία επιπλέον τολμά να εκτεθεί...

Κουβεντιάζοντας με τον Michel Lobrot

Η συζήτηση με τον  MICHEL LOBROT  πραγματοποιήθηκε στη Λαϊκή Συνέλευση Γκύζη , το Μάϊο του 2014

Michel Lobrot

Εισαγωγικά

O Michel Lobrot γνώρισε τον Célestin Freinet το 1960, και στην αρχή ήταν πολύ δεμένος με το κίνημα Freinet, ενώ τον γνώρισε και προσωπικά στην πόλη Vence, όπου διατηρούσε το σχολείο του. Επίσης ήλθε σε επαφή με ανθρώπους που δούλευαν με τον ίδιο το Freinet. Από το 1970 μέχρι το 1988 ήταν καθηγητής στο Paris VIII, χρονιά κατά την οποία βγήκε στη σύνταξη. Έρχεται στην Ελλάδα από το 1984, δηλαδή 30 χρόνια.

• Ποια είναι η σχέση σας με το κίνημα Freinet;    

Γνώρισα το κίνημα Freinet, τη δεκαετία του ’60.  Ο Freinet γεννήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, και είχε πολύ επηρεαστεί από τον πόλεμο του ’14. Είχε ο ίδιος τραυματιστεί, και για να θεραπευτεί μετά τον πόλεμο, πήγε σε ένα μικρό χωριό της επαρχίας, όπου επηρεάστηκε από Ελβετούς παιδαγωγούς και ιδιαίτερα από τον Ferrière, και έτσι έφτιαξε τις νέες παιδαγωγικές τεχνικές του, όπως το ελεύθερο σχέδιο, το ελεύθερο κείμενο, τη δια-σχολική αλληλογραφία, το τυπογραφείο κλπ. Άρχιζε να  εφαρμόζει τις τεχνικές αυτές μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μάλιστα, έφτιαξε και το κίνημα Freinet, με κέντρο την πόλη Vence, όπου διατηρούσε το σχολείο του. Όλο αυτό το κίνημα αναπτύχθηκε τις επόμενες δεκαετίες, μέχρι και τη δεκαετία του 1960, όπου υπήρξε ένα πρόβλημα σε σχέση με το κίνημα Freinet. Συγκεκριμένα, το πρόβλημα ήταν πως ο Freinet συνέχισε να διδάσκει στη μικρή πόλη Vence, ενώ το κίνημα Freinet, είχε πια διαδοθεί στις μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, και ιδιαίτερα στο Παρίσι. Αυτό ήταν που δημιουργούσε πρόβλημα στον ίδιο τον Freinet, γιατί εκείνος ήταν άνθρωπος της επαρχίας και δεν ένιωθε άνετα με τις μεγάλες πόλεις. Έτσι γεννήθηκε ένα νέο κίνημα μέσα στο κίνημα Freinet. Σκοπός ήταν να προσαρμοστεί η παιδαγωγική  Freinet στις πόλεις. Αυτοί που πρωτοστάτησαν σε αυτό ήταν ο Raymond Fonvieille και ο Fernand Oury.

Λέρος- 25 χρόνια μετά

του Θόδωρου Mεγαλοοικονόμου

Εικοσιπέντε χρόνια μετά την έναρξη της παρέμβασης για την αποϊδρυματοποίηση του ψυχιατρείου της Λέρου, δεκάδες άνθρωποι, λειτουργοί ψυχικής υγείας από την Ελλάδα, την  Τεργέστη της Ιταλίας, την Ολλανδία, την Αγγλία κλπ, οι οποίοι είχαν τότε συμμετάσχει και συμβάλει αποφασιστικά στο έργο των ριζικών αλλαγών στο ψυχιατρείο, μαζεύτηκαν, στις 19-21 Ιουνίου, στη Λέρο σε μια «συνάντηση αποτίμησης» της «εμπειρίας της Λέρου» και συζήτησης, στο φως αυτής της εμπειρίας, για το τώρα και τις προοπτικές μιας πραγματικής, και όχι κατ’ όνομα, ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.

Πένθος και μεταθάνατον ζωή

Γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν στη μεταθάνατον ζωή;
Ποιά είναι η σχέση αυτής της πίστης με το φόβο μας για τον θάνατο;
Μια τέτοια πεποίθηση πώς διαμοφώνει τις αντιδράσεις μας και τη διαδικασία του πένθους;

Έρευνες έχουν δείξει (π.χ Stephen R. Hardinga, Kevin J. Flannellyb, Andrew J. Weaverb&Karen G, MentalHealth, Religion&Culture 2005, ή  Cohenetal 2005 ή Ardelt, Koenig 2006) πως υπάρχει μεγάλη συσχέτιση στις αντιλήψεις που έχουμε για το θάνατο, την ύπαρξη ή όχι μεταθάνατον ζωής και τη διαδικασία του πένθους. Επισημαίνουμε πως, μπορεί η μεταθανάτια ζωή να άπτεται του μεταφυσικού, αλλά ο στόχος μας εδώ είναι να δούμε πώς μια τέτοια αντίληψη βοηθά ή όχι και με ποιόν τρόπο τους ανθρώπους να διαχειριστούν την απώλεια.

Τι είναι ψυχοθεραπεία

Τι είναι η ψυχοθεραπεία; Ποιά τα οφέλη της;

Μια ερώτηση που ακούμε συχνά και στην οποία διάφορες σχολές απαντούν ανάλογα με την προσέγγιση που έχει η κάθε μια.

Στην ψυχανάλυση ο στόχος είναι οι απωθημένες σκέψεις, εμπειρίες, επιθυμίες να έρθουν στο συνειδητό του ανθρώπου προκειμένου να αναγνωριστούν, να αναλυθούν και να πάρουν πλέον τη θέση που τους αρμόζει.

Στην γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, στόχος είναι να αντιληφθεί το άτομο τον τρόπο που κωδικοποιεί τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος, σκέφτεται και δρα προκειμένου να εντοπίσει και στη πορεία να τροποποιήσει δυσλειτουργικούς τρόπους σκέψης και συμπεριφορές.

Στην προσωποκεντρική θεραπεία, ο στόχος είναι η αναδιοργάνωση της προσωπικότητας του ατόμου προκειμένου να αποκτήσει αυτογνωσία, αυτοπεποίθηση και να είναι πιο ανοιχτό στις νέες εμπειρίες και την προσωπική του ανάπτυξη.

Εδώ, την απάντηση καλέστηκαν να δώσουν άνθρωποι, διαφόρων ηλικιών, που είχαν ψυχοθεραπευτική εμπειρία, σε διαφορετικά μοντέλα και μορφή. Οι απαντήσεις τους δεν βασίζονται σε κάποια επιστημονική προσέγγιση, αλλά αποκλειστικά στην προσωπική τους εμπειρία και οπτική.

Δυτική κοινωνία και θάνατος

Το θνήσκειν ως γεγονός απορρέει και από τη φύση και από τον πολιτισμό.

Ας κάνουμε ένα άλμα, για να βρεθούμε στη σύγχρονη δυτική κοινωνία. Ο θάνατος εδώ μπορεί να διακρίνεται, ανάμεσα σε σ' όλα τα φυσικά και βιολογικά φαινόμενα, γεγονότα και λειτουργίες, ως το πιο φυσικό αναπόφευκτο συμβάν. Στο πλαίσιο μιας κοινωνιολογικής ανάλυσης, αυτό το ποίο προκαλεί φόβο στο υποκείμενο δεν είναι ο βιολογικός θάνατος, ο θάνατος δηλαδή καθαυτός, αλλά η κοινωνική παράσταση του θανάτου την οποία έχει το άτομο. Τρόμο και φόβο μπορεί να προκαλέσει μόνο η παράσταση του θανάτου στη συνείδηση των ζώντων. Για τους νεκρούς δεν υπάρχει ούτε φόβος, ούτε χαρά. 

Η υπαρξιακή αντιπαράθεση με το θάνατο, η οποία μας προκαλεί τρόμο, αποτελεί πρόβλημα σε όλες τις κοινωνίες. Αυτό γιατί, κάθε κοινωνικό σύστημα πρέπει να βρει τρόπους να αποδεχτεί το θάνατο καθώς η ανθρώπινη φύση αναπόφευκτα πεθαίνει.  Παράλληλα, πρέπει σε ορισμένο βαθμό να αρνηθεί το θάνατο για να μπορέσουν οι άνθρωποι να ακολουθήσουν την καθημερινότητά τους με κάποιο νόημα και δέσμευση.  

Η τέχνη του να Ακούς

Πολλές φορές τυγχάνει να μιλάμε σε κάποιον και να καταλαβαίνουμε ότι δεν μας ακούει. Αυτό έχει δυο σκέλη. Το πρώτο να μην ακούει καθόλου, να μας αγνοεί, να παριστάνει ότι ακούει ενώ στην πραγματικότητα είναι χαμένος στις δικές του σκέψεις. Το δεύτερο είναι να ακούει μεν το περιεχόμενο όσων λέμε, αλλά να μην καταλαβαίνει τον τρόπο, τη σημασία, την ένταση που βιώνουμε και που μας προκαλεί αυτό που αφηγούμαστε.

Και τα δύο αυτά συμβαίνουν συχνά στην καθημερινότητά μας. Άλλοτε μας αφήνουν αδιάφορους, άλλοτε μας θυμώνουν, μας απογοητεύουν, μας απομακρύνουν απ’ τους ανθρώπους.

Είναι απορίας άξιο, γιατί είναι τελικά τόσο δύσκολο να χρησιμοποιήσουμε την αίσθηση της ακοής! Αν ρωτήσουμε τον καθένα από μας αν ακούει, όλοι με ευκολία και απόλυτη βεβαιότητα θ’ απαντήσουμε, ναι! Φυσικά ακούω!

Αλλά πόσο στ’ αλήθεια ακούμε τα όσα συμβαίνουν και λέγονται γύρω μας;

Στην περίπτωση που κάποιος μας ακούει αλλά δεν μας νιώθει, μπορούμε να πούμε ότι μάλλον δεν μας ακούει και τόσο καλά. Μπορεί να μας ακούει μέσα απ’ τα δικά του φίλτρα, μέσα απ’ τις δικές του σκέψεις και φαντασιώσεις ακόμα και μέσα απ’ τις δικές του εμπειρίες. Όσο πιο πολύ «ακούμε» κάποιον μ’ αυτόν τον τρόπο, τόσο απομακρυνόμαστε απ’ αυτό που ο άλλος λέει. Όσο παρεμβαίνουν οι δικές μας σκέψεις, πεποιθήσεις, ερωτήσεις, τόσο χάνουμε τον άλλον που έχουμε κληθεί να ακούσουμε.