Ο ρόλος των προτάσεων στην NDI

Κεντρικό ρόλο στο ψυχοθεραπευτικό μοντέλο της Παρεμβαίνουσας Μη Κατευθυντικότητας (Η Μη Κατευθυντική Παρεμβατικότητα, NDI) έχουν οι προτάσεις του θεραπευτή προς τον θεραπευόμενο. Εδώ θα αναφερθούμε στο τρόπο που συντελούνται αυτές οι προτάσεις και πως διασφαλίζεται το μη κατευθυντικό πνεύμα και πρακτική.

Οι καταστροφικές επιθυμίες

Στα πλαίσια μιας θεραπείας δεν προκύπτουν μόνο θετικές και εποικοδομητικές επιθυμίες αλλά και αρνητικές, επιθετικές, καταστροφικές. (Η ανάγνωση της επιθυμίας) Η μη κατευθυντική παρεμβατικότητα δεν υποστηρίζει  συνθήκες καταστολής ή καταναγκασμού κι αυτό γιατί μια τέτοια στάση όχι μόνο δεν εξαλείφει τις επιθυμίες αλλά πολλές φορές τις ενδυναμώνει. 

Η Παρεμβαίνουσα Μη Κατευθυντικότητα (NDI)

Ο ιδρυτής της Παρεμβαίνουσας Μη Κατευθυντικότητας (Non- Directivite Intervenante, NDI) είναι ο Michel Lobrot, ο οποίος γεννήθηκε το 1924 στο Παρίσι όπου και έζησε. Παρά το ότι η μητέρα του ήταν θρησκευόμενη και επηρέασε τον ίδιο στα πρώτα νεανικά του χρόνια, στη συνέχεια εκείνος εγκατέλειψε τη θρησκεία αλλά, όπως αναφέρει: “η θρησκεία μ’ έμαθε να νοιάζομαι για τους άλλους”. Πάντα αγαπούσε την ψυχολογία αν και η καριέρα του ξεκίνησε απ’ τη διδασκαλία φιλοσοφίας και αργότερα ασχολήθηκε με παιδαγωγικά. 

Το 1958 ανακηρύσσεται καθηγητής Ψυχολογίας στο Εθνικό Κέντρο Ειδικής Αγωγής ενώ παράλληλα συμμετείχε στο παιδαγωγικό κίνημα Freinet. Εκείνη την περίοδο γνώρισε τον C. Rogers και τη προσωποκεντρική θεωρία. Γοητεύτηκε απ’ την μη κατευθυντικότητα την οποία εφάρμοσε με τους μαθητές του και γνώρισε όπως αναφέρει ο ίδιος “πραγματική ανάπτυξη”. Στη συνέχεια ήρθε σ’ επαφή με τη μη κατευθυντική μέθοδο του Kurt Lewin όπου οι ομάδες έπαιρναν μέρος χωρίς την ενεργό συμμετοχή του συντονιστή ο οποίος μόνο παρατηρούσε. Ο Michel Lobrot εντυπωσιάστηκε από το γεγονός ότι αν αφαιρέσουμε από μία ομάδα το αυταρχικό πλαίσιο εκείνη θα γίνει ακόμα πιο δημιουργική και παραγωγική και δεν θα βυθιστεί σε αναρχία. 

Η ανάγνωση της επιθυμίας

Κεντρική έννοια στο μοντέλο της Μη Κατευθυντικής Παρεμβατικότητας του Michel Lobrot (non-directivite-intervenantion), είναι η επιθυμία. Η επιθυμία αποτελεί μια κινητήρια δύναμη η οποία είναι σχετικά αμετάβλητη. Δεν αναφέρεται μόνο στην ευχαρίστηση αλλά και στην αποφυγή του πόνου. Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε πως δεν συνάδει πάντα αυτό που ‘ισχυρίζομαι ότι θέλω’  μ’ αυτό που αληθινά επιθυμώ. Για παράδειγμα ένα παιδί που λέει ότι δεν θέλει να παίξει, ίσως πρέπει να δούμε γιατί το λέει. Ίσως το παιδί φοβάται μη χάσει την αγάπη της μητέρας του γιατί η μητέρα του του είπε “μην κάνεις θόρυβο, εάν κάνεις θόρυβο δε θα σ’ αγαπάω πια”.  Το παιδί θέλει την αγάπη της μητέρας του και γι’ αυτό λέει δε θέλω να παίξω. Η άρνηση για το παιχνίδι δεν είναι η επιθυμία του, η επιθυμία του είναι να είναι αγαπητό από τη μητέρα.

Η έννοια της αντήχησης

Σε συνέχεια της παρουσίασης του ψυχοθεραπευτικού μοντέλου της Μη Κατευθυντικής Παρεμβατικότητας, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως η δουλειά με τις επιθυμίες, που σε προηγούμενη ανάρτηση (Η ανάγνωση της επιθυμίας) είδαμε ότι κατέχουν κεντρικό ρόλο στην μεθοδολογία του μοντέλου, λαμβάνει χώρα σε ένα κλίμα ισχυρών αντηχήσεων.

Ενσυναίσθηση

Η ενσυναίσθηση αποτελεί τη βασικότερη ίσως στάση του/ης θεραπευτή-συμβούλου, πάνω στην οποία χτίζεται η θεραπευτική σχέση, η οποία είναι πολύ σημαντική για την έκβαση της θεραπείας.

Τον όρο της ενσυναίσθησης (empathy) εδραίωσε ο Carl Rogers (Καρλ Ρότζερς) ο εμπνευστής της προσωποκεντρικής μεθόδου. Ο ίδιος την όριζε ως την ικανότητα του/ης θεραπευτή/τριας να ακούει και να νιώθει τα συναισθήματα του/ης άλλου/ης, ν' αντιλαμβάνεται τις συνδέσεις και τα νοήματα που υπάρχουν στα λόγια και τη συμπεριφορά του/ης. Η ενσυναίσθηση εμπεριέχει την αποδοχή, τον απόλυτο σεβασμό του βιώματος και της προσωπικότητάς, χωρίς ερμηνεία, κριτική και αξιολογήσεις. Είναι η ζεστασιά και η ασφάλεια που παρέχει ο/η θεραπευτής/τρια στο/η θεραπευόμενο/η να γνωρίσει, να εκφράσει, να διερευνήσει,  τις φωνές που υπάρχουν μέσα του/ης. Ο/Η θεραπευόμενος/η συχνά διστάζει να αφεθεί και να δοκιμάσει αυτή την ελευθερία, πολλές φορές δεν έχει ξανανιώσει παρόμοια. Στη συνέχεια όμως, έχοντας χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης αρχίζει να δοκιμάζει και να δοκιμάζεται.

Μοναξιά, δυσκολία επαφής ή τρόπος ύπαρξης;

Συναντάμε πολύ συχνά διαφορετικές στάσεις και απόψεις σε σχέση με τη μοναξιά. Κάποιοι την περιγράφουν με μελανά χρώματα και τη συνδέουν με αισθήματα πόνου, ανασφάλειας και φόβου. Άλλοι τη θεωρούν μια φυσική έκφραση της προσωπικότητας, ίσως και απαραίτητη για την εξέλιξή τους.

Υπάρχουν καταστάσεις που επιθυμούμε την απομόνωση, χρειαζόμαστε το κλείσιμο στον εαυτό μας. Είναι μια κίνηση απαραίτητη για την επιβίωση μας, είναι ένας χρόνος που δε χρειάζεται να φοβόμαστε να δώσουμε στον εαυτό μας.

Σταματώντας τα Ψυχοφάρμακα: Μια συνάντηση απόψεων

Ένα ντοκιμαντέρ που αποτελείται από εμπειρίες ανθρώπων αλλά και έρευνες για το αν και πως μπορεί κάποιος να διακόψει με ασφάλεια τα ψυχιατρικά φάρμακα.