"Χρειαζόμαστε μια νέα επανάσταση"

Συντάκτης: Ιωάννα Σωτήρχου

Ο Μισέλ Λομπρό, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Paris VIII, ψυχοθεραπευτής τη δεκαετία του 1960, συμμετέχει στη δημιουργία του Θεσμικού Κινήματος με στόχο τον εκδημοκρατισμό των θεσμών της κοινωνικής ζωής και εισάγει τη συμμετοχική διδασκαλία και άλλες ριζοσπαστικές παιδαγωγικές μεθόδους.

Σε μια συνέντευξή του το 1973, όταν ήταν 49 χρόνων, ο δημοσιογράφος που έχει απέναντί του χαρακτηρίζει την παιδαγωγική μέθοδο που προτείνει «επαναστατική» και του επισημαίνει ότι αυτά που λέει «φοβίζουν». «Ω, πώς είναι δυνατόν», αναρωτιέται ο Λομπρό, «το αντίθετο θα έπρεπε να συμβαίνει αφού εγώ μιλάω για την παιδαγωγική της ευτυχίας»…

Αναρωτιέται κανείς πώς γίνεται η διδαχή της ελευθερίας και της ευτυχίας να τρομάζει; Κι άραγε έχουν αλλάξει και πόσο από τότε τα πράγματα; Ο θεμελιωτής της Μη Κατευθυντικής Παρεμβατικότητας, της μεθόδου που βασίζεται στην επιθυμία και τον σεβασμό του ανθρώπου, συνεχίζει να πιστεύει, παρά τα 91 του χρόνια, ότι μια επανάσταση είναι αναγκαία, και η Γαλλική Επανάσταση του 1789 πρέπει να ξαναγίνει καθώς τα αιτήματά της παραμένουν επίκαιρα:

"Απέναντι στην εξουσία χρειάζεται μια εποικοδομητική αναρχία"

Των Ιωάννας Σωτήρχου-Ελένης Καρρά

Η δυναμική της επιθυμίας και το πώς θα καταφέρει κάποιος να την εκφράσει αποτελούν τον πυρήνα στην παιδαγωγική αλλά και την ψυχοθεραπευτική μέθοδο που ξεκίνησε να εφαρμόζει εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Τότε μάλιστα, όταν πρωτοείπε στους φοιτητές του να προτείνουν εκείνοι το περιεχόμενο του μαθήματος, τον είπαν ούτε λίγο ούτε πολύ... τρελό.

Michel Lobrot                     Κορνήλιος Καστοριάδης

Ο Μισέλ Λομπρό, που παρά τα 85 χρόνια του συνεχίζει να εργάζεται, να γράφει και να εξελίσσει τη μέθοδό του, τη Μη Κατευθυντική Παρεμβατικότηα, παίρνει δύναμη από τις ιδέες του -οι οποίες συναντήθηκαν με αυτές του Καστοριάδη στην ιστορική πια ομάδα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» πριν από καμιά σαρανταριά χρόνια- και τη δική του επιθυμία να τις κάνει πράξη. Τον στενοχωρεί βέβαια λίγο που οι άνθρωποι πια όταν τους καλεί να εκφράσουν την επιθυμία τους ενδιαφέρονται μόνο για τα ιδιωτικά, καθημερινά τους προβλήματα. Τον συναντήσαμε μετά το σχεδόν ετήσιο -τα τελευταία 20 χρόνια- σεμινάριό του στη χώρα μας και μας μίλησε για τη φιλοσοφία πίσω από τη δουλειά του, τις έννοιες και τις ιδέες που επηρέασαν μια πολυκύμαντη ζωή, η οποία επιπλέον τολμά να εκτεθεί...

Κουβεντιάζοντας με τον Michel Lobrot

Η συζήτηση με τον  MICHEL LOBROT  πραγματοποιήθηκε στη Λαϊκή Συνέλευση Γκύζη , το Μάϊο του 2014

Michel Lobrot

Εισαγωγικά

O Michel Lobrot γνώρισε τον Célestin Freinet το 1960, και στην αρχή ήταν πολύ δεμένος με το κίνημα Freinet, ενώ τον γνώρισε και προσωπικά στην πόλη Vence, όπου διατηρούσε το σχολείο του. Επίσης ήλθε σε επαφή με ανθρώπους που δούλευαν με τον ίδιο το Freinet. Από το 1970 μέχρι το 1988 ήταν καθηγητής στο Paris VIII, χρονιά κατά την οποία βγήκε στη σύνταξη. Έρχεται στην Ελλάδα από το 1984, δηλαδή 30 χρόνια.

• Ποια είναι η σχέση σας με το κίνημα Freinet;    

Γνώρισα το κίνημα Freinet, τη δεκαετία του ’60.  Ο Freinet γεννήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, και είχε πολύ επηρεαστεί από τον πόλεμο του ’14. Είχε ο ίδιος τραυματιστεί, και για να θεραπευτεί μετά τον πόλεμο, πήγε σε ένα μικρό χωριό της επαρχίας, όπου επηρεάστηκε από Ελβετούς παιδαγωγούς και ιδιαίτερα από τον Ferrière, και έτσι έφτιαξε τις νέες παιδαγωγικές τεχνικές του, όπως το ελεύθερο σχέδιο, το ελεύθερο κείμενο, τη δια-σχολική αλληλογραφία, το τυπογραφείο κλπ. Άρχιζε να  εφαρμόζει τις τεχνικές αυτές μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μάλιστα, έφτιαξε και το κίνημα Freinet, με κέντρο την πόλη Vence, όπου διατηρούσε το σχολείο του. Όλο αυτό το κίνημα αναπτύχθηκε τις επόμενες δεκαετίες, μέχρι και τη δεκαετία του 1960, όπου υπήρξε ένα πρόβλημα σε σχέση με το κίνημα Freinet. Συγκεκριμένα, το πρόβλημα ήταν πως ο Freinet συνέχισε να διδάσκει στη μικρή πόλη Vence, ενώ το κίνημα Freinet, είχε πια διαδοθεί στις μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, και ιδιαίτερα στο Παρίσι. Αυτό ήταν που δημιουργούσε πρόβλημα στον ίδιο τον Freinet, γιατί εκείνος ήταν άνθρωπος της επαρχίας και δεν ένιωθε άνετα με τις μεγάλες πόλεις. Έτσι γεννήθηκε ένα νέο κίνημα μέσα στο κίνημα Freinet. Σκοπός ήταν να προσαρμοστεί η παιδαγωγική  Freinet στις πόλεις. Αυτοί που πρωτοστάτησαν σε αυτό ήταν ο Raymond Fonvieille και ο Fernand Oury.

Λέρος- 25 χρόνια μετά

του Θόδωρου Mεγαλοοικονόμου

Εικοσιπέντε χρόνια μετά την έναρξη της παρέμβασης για την αποϊδρυματοποίηση του ψυχιατρείου της Λέρου, δεκάδες άνθρωποι, λειτουργοί ψυχικής υγείας από την Ελλάδα, την  Τεργέστη της Ιταλίας, την Ολλανδία, την Αγγλία κλπ, οι οποίοι είχαν τότε συμμετάσχει και συμβάλει αποφασιστικά στο έργο των ριζικών αλλαγών στο ψυχιατρείο, μαζεύτηκαν, στις 19-21 Ιουνίου, στη Λέρο σε μια «συνάντηση αποτίμησης» της «εμπειρίας της Λέρου» και συζήτησης, στο φως αυτής της εμπειρίας, για το τώρα και τις προοπτικές μιας πραγματικής, και όχι κατ’ όνομα, ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.