Δυτική κοινωνία και θάνατος

Το θνήσκειν ως γεγονός απορρέει και από τη φύση και από τον πολιτισμό.

Ας κάνουμε ένα άλμα, για να βρεθούμε στη σύγχρονη δυτική κοινωνία. Ο θάνατος εδώ μπορεί να διακρίνεται, ανάμεσα σε σ' όλα τα φυσικά και βιολογικά φαινόμενα, γεγονότα και λειτουργίες, ως το πιο φυσικό αναπόφευκτο συμβάν. Στο πλαίσιο μιας κοινωνιολογικής ανάλυσης, αυτό το ποίο προκαλεί φόβο στο υποκείμενο δεν είναι ο βιολογικός θάνατος, ο θάνατος δηλαδή καθαυτός, αλλά η κοινωνική παράσταση του θανάτου την οποία έχει το άτομο. Τρόμο και φόβο μπορεί να προκαλέσει μόνο η παράσταση του θανάτου στη συνείδηση των ζώντων. Για τους νεκρούς δεν υπάρχει ούτε φόβος, ούτε χαρά. 

Η υπαρξιακή αντιπαράθεση με το θάνατο, η οποία μας προκαλεί τρόμο, αποτελεί πρόβλημα σε όλες τις κοινωνίες. Αυτό γιατί, κάθε κοινωνικό σύστημα πρέπει να βρει τρόπους να αποδεχτεί το θάνατο καθώς η ανθρώπινη φύση αναπόφευκτα πεθαίνει.  Παράλληλα, πρέπει σε ορισμένο βαθμό να αρνηθεί το θάνατο για να μπορέσουν οι άνθρωποι να ακολουθήσουν την καθημερινότητά τους με κάποιο νόημα και δέσμευση.  

Η τέχνη του να Ακούς

Πολλές φορές τυγχάνει να μιλάμε σε κάποιον και να καταλαβαίνουμε ότι δεν μας ακούει. Αυτό έχει δυο σκέλη. Το πρώτο να μην ακούει καθόλου, να μας αγνοεί, να παριστάνει ότι ακούει ενώ στην πραγματικότητα είναι χαμένος στις δικές του σκέψεις. Το δεύτερο είναι να ακούει μεν το περιεχόμενο όσων λέμε, αλλά να μην καταλαβαίνει τον τρόπο, τη σημασία, την ένταση που βιώνουμε και που μας προκαλεί αυτό που αφηγούμαστε.

Και τα δύο αυτά συμβαίνουν συχνά στην καθημερινότητά μας. Άλλοτε μας αφήνουν αδιάφορους, άλλοτε μας θυμώνουν, μας απογοητεύουν, μας απομακρύνουν απ’ τους ανθρώπους.

Είναι απορίας άξιο, γιατί είναι τελικά τόσο δύσκολο να χρησιμοποιήσουμε την αίσθηση της ακοής! Αν ρωτήσουμε τον καθένα από μας αν ακούει, όλοι με ευκολία και απόλυτη βεβαιότητα θ’ απαντήσουμε, ναι! Φυσικά ακούω!

Αλλά πόσο στ’ αλήθεια ακούμε τα όσα συμβαίνουν και λέγονται γύρω μας;

Στην περίπτωση που κάποιος μας ακούει αλλά δεν μας νιώθει, μπορούμε να πούμε ότι μάλλον δεν μας ακούει και τόσο καλά. Μπορεί να μας ακούει μέσα απ’ τα δικά του φίλτρα, μέσα απ’ τις δικές του σκέψεις και φαντασιώσεις ακόμα και μέσα απ’ τις δικές του εμπειρίες. Όσο πιο πολύ «ακούμε» κάποιον μ’ αυτόν τον τρόπο, τόσο απομακρυνόμαστε απ’ αυτό που ο άλλος λέει. Όσο παρεμβαίνουν οι δικές μας σκέψεις, πεποιθήσεις, ερωτήσεις, τόσο χάνουμε τον άλλον που έχουμε κληθεί να ακούσουμε.